RENKLER ÇOCUKLARI NASIL ETKİLER?

Her rengin dalga boyu ve enerjisi çocukları farklı şekillerde etkiler. Yeni doğan bebeklerdeki sarılığın tedavisi için mavi ışık banyosunun yaptırılması renk psikolojisinin ne kadar önemli bir alan olduğunu ortaya koymaktadır. Bu nedenle, renk psikolojisinin doğru kullanılması, çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimini olumlu yönde etkileyebileceği için önemlidir.

Aşağıda sıralanan renklerin etkilerini, kullanılan rengin yoğunluğunu, tonunu ve hangi alanda nasıl kullanılacağını bilmek, çocuğunuzun gelişimine olumlu bir katkı sunmak adına işinizi kolaylaştıracaktır.

MAVİ

Mavi renk; sakinlik, güven, samimiyet, sevgi ve bütünlük gibi duyguları çağrıştırır. Gökyüzü ve deniz rengi olduğundan özgürlük ve rahatlık hissi verir. Mavi renk nabzı yavaşlatır, vücut ısısını dengeler ve kişiyi sakinleştirir. Dr. Ponza’nın yaptığı bir çalışmada mavi odaya alınan saldırgan bir hastanın kısa zaman içinde sakinleştiği gözlemlenmiştir.

Koyu olmayan mavi tonlar çocuk odasında kullanıldığında yatıştırıcı ve rahatlatıcı bir etkisi olur. Mavi renk bebeğin uykuya geçişini kolaylaştırır. Mavi tonun doğru kullanılması, iyi bir uykuyu da beraberinde getirir. Çocuk odasında koyu mavi ton kullanılması, çocuğun kâbus görmesine neden olabileceğinden tavsiye edilmez.
Açık mavi dinlenmeye teşvik eder ve aşırı hareketli çocuklar için dengeleyicidir (Carolyn Atkinson, Resene Color Consultant,2004). Odası maviye boyanmış hiperaktif bir çocuğun nabzı yavaşlar ve çocuk sakinleşir. Hiperaktif çocukların çantalarında ya da kıyafetlerinde mavi tonun seçilmesi sakinleşmelerine ve hareketlerini dengelemelerine yardımcı olabilir.

Mavi ışığın dikkat temelli görevlerde öznel uyanıklığı ve performansı etkilediği gösterilmiştir. ( Lockley ve diğerleri,2006; Sahin ve Figuerio, 2013) Yaratıcılığı geliştirir ve dinlendirici bir etkisi vardır. Üzüntü hissini bastırabildiği ya da arttırabildiği için çok fazla kullanılmamalıdır.

PEMBE

Pembe; romantizm, merhamet, bağlılık, güzellik, aşk, dostluk, duyarlılık ve dinginliği temsil eder. Pembenin dengeli kullanılması küçük çocukları rahatlatır ve yatıştırır. Çocuk odasında pembenin çok yoğun kullanılması bunaltıcı olabilir. Bu durum içine kapanan çocuğun çekingenliğini arttırabilir.
Pembe renk nabzı yavaşlatır. Hiperaktif bir çocuğu sakinleştirme etkisi bulunmaktadır. Bebek ve çocuk odalarında rahatlatıcı etkisinden faydalanmak için kullanılabilir. Kaliforniya’daki San Bernardino Denetleme Bölümü’nde gözaltında tutulan çocuklar saldırganlaştıklarında pembe renkli bir hücreye alınıyorlar. Bu çocukların genellikle 10 dakika içerisinde sakinleştikleri görülmüştür.

KIRMIZI

Kırmızı renk; tehlike, tutku, cesaret, aşk, stil, heyecan, acil durum ve enerjiyi temsil eder. Kullanıldığı yere göre etkileri değişebilir. Restoranlarda yoğun kırmızı kullanımı iştahı açarken, hastanelerde kırmızı renk genellikle önemli uyarıları vurgulamak için kullanılır.

Dikkat çekici renkler arasında yerini alan kırmızı şiddetli ve uyarıcı bir etkiye sahiptir. Kırmızının yoğun olarak kullanıldığı ortamlarda çocuklar kendilerini saldırgan ve gergin hissedebilirler. Özellikle aşırı hareketli çocukların odalarında kırmızı renklerin yoğun olarak kullanılması onları daha saldırgan ve kızgın yapabilir.
Kırmızı, renkler arasında en baskın olanıdır ve güçlü duygular uyarır. Kırmızı, dikkatin detaylara verilmesini kolaylaştırır (Lindsday ve diğerleri, 2010). Çocuğunuzun dikkatini çekmek istediğiniz alanları kırmızı ile renklendirebilirsiniz. Ders notlarında önemli olan yerleri kırmızı kalemle işaretlemesi çocuğun akademik öğrenmesine katkı sağlayabilir.

Yapılan araştırmalar sürekli kırmızı renge maruz kalmanın saldırgan davranışları arttırdığını göstermiştir. Özellikle Otistik bozukluğu olan çocuğun kırmızı rengin yoğun olduğu ortamlarda olması öfke nöbeti geçirmesine neden olabilir.

Spor müsabakalarında kırmızı giymenin performansı arttırdığı tespit edilmiştir. (Garcia ve diğerleri 2011) Öte yandan zorlu bilişsel görevlerden önce kırmızı görmenin performansa zarar verdiği gözlenmiştir. ( Elliot ve ark. 2007, Smajic ve ark. 2014)

Çocukların çok sevdiği abur cuburların paketlerinin çoğunlukla kırmızı olması bir tesadüf değildir. Yapılan çalışmalarda kırmızının yiyecek ve içecek ambalajlarında kullanımının tüketimi arttırdığı görülmüştür (Ross ve ark, 2008; Van İttersum ve Wansink,2012). 1875 yılında Doktor Ponza’nın yaptığı bir çalışmada ise kırmızı odaya alınan ve günlerdir yemek yemeyi reddeden hastanın yemek yemek istediği görülmüştür. Kırmızı, bu etkiyi bilen yiyecek markalarının favori rengidir.

SARI

Sarı renk; sevinç, neşe, dostluk, akıl, enerji, sıcaklık, dikkat çekicilik gibi farklı duyguları temsil eder. Güneşin doğuşunun verdiği aydınlanmayı, sıcaklık ve neşeyi ifade eder. Sarı renk zekâyı uyarır ve çocuk odalarında ve oyun odalarında kullanılabilir. Öğrenme güçlüğü olan çocukların odasında sarı, turuncu ve mor renklerin kullanılması dikkatlerini toplamalarına ve öğrenmelerine yardımcı olabilir. Parlak mavilerle kullanılan yumuşak sarılar çocuklarda zihinsel gelişimi arttırabilir. ( Carolyn Atkinson, Resene Color Consultant,2004)

Yumuşak sarılar motivasyonu kolaylaştırırken parlak sarı hafızayı güçlendirir. Parlak sarı renkler çok yorucudur ve yoğun kullanımı baş ağrısı ve asabilik yapabilir. Bu nedenle sarı tonlar özenle seçilmelidir. Çocukları stresli hissettirebileceği için fazla kullanılmamalıdır. Yoğun sarı kullanımı öfke duygusunu tetikleyebilir. Bebek odasında yoğun sarı kullanımı bebeğin çok fazla ağlamasına ve huzursuz olmasına neden olabilir.

YEŞİL

Yeşil renk; hayat, büyüme, doğa, sağlık, para, emniyet, rahatlık, ferahlık duygularını ifade eder. Rahatlatıcı bir etkiye sahip olup huzur ve sakinlik hissi verir. Çocukların odalarında yeşil kullanılması uykuya geçişlerini kolaylaştırır. Sarı tonların ağırlıkta olduğu bir yeşil zihinsel uyanıklık sağlayacağından çocukların odalarında kullanılabilir. Okul öncesi çocukların odalarında kullanılması onların düşünme becerilerini destekleyebilir.

Soluk yeşil yatıştırıcıdır. Koyu yeşil ise uzun süre konsantrasyon gereken alanlarda etkilidir. ( Carolyn Atkinson, Resene Color Consultant,2004)

TURUNCU

Turuncu; sosyallik, mutluluk ve dışadönüklüğü temsil eder. Turuncu renk de kırmızı renk gibi iştah açıcı ve uyarıcıdır. Gerginliği azaltan ve dışadönüklük duygusunu uyaran sıcak bir renk olduğu için çekingen çocukların odalarında kullanılabilir.

MOR

Mor renk; ayrıcalık, lüks, onur, bilgelik, maneviyat, tutku ve vizyonerliği temsil eden etkileyici bir renktir. Beynin yaratıcılıkla ilgili bölümünü uyarır. Okul öncesi çağındaki çocukların odalarında kullanılması onların üretkenliklerini arttırabilir. Ruhsal dinginliği sağladığından aşırı hareketli çocukların odalarında kullanılabilir.

KAHVERENGİ

Ciddiyeti, realiteyi ve güveni temsil eder. Aşırı hareketli ergenlerin enerjisini dengeler, içine kapanık ergenlerin odasında kullanılmamalıdır.

SİYAH

Yapmacıklık, güç, gizem, kötülük, ölüm duygularını çağrıştırır. Siyah saldırganlıkla ilişkilendirilir ve saldırgan davranışları ortaya çıkarabilir (Farank ve Gilovich,1988; Soldat ve arkadaşları, 1997). Ergenler genellikle siyah rengi tercih ederler. Siyah ya da gri tonlarla boyanmış bir oda ergenleri daha depresif ve öfkeli yapabilir. Bu nedenle odalarında mavi renk kullanımı ergenleri sakinleştirebilir.

GRİ

Güvenlik, sabitlik, yetki ve olgunluğu temsil eder. Gri nötr bir renktir. İçinde beyaz ve grinin olduğu mat tonlar otistik bozukluğu olan çocukların sakinleşmelerine yardımcı olabilir.

BEYAZ

Beyaz renk; ferahlık, umut, ışık, saflık, temizlik, sadelik ve serinlik duygularının temsilcisidir. Rasyonel ve gerçekçi düşünmeyi sağlar (Carolyn Atkinson, Resene Color Consultant, 2004). Beyazın yoğun olarak kullanıldığı duvarlar kaygı ve endişeyi arttırabilir. Beyaz rengin yoğun olduğu ortamlar Otistik bozukluğu olan çocuğu bunaltabilir.

Aileler Neler Yapabilirler?

Çocuklar renkleri çok severler. Çizim ve resimlerinde renk kullanmaları duygularını ifade etmeleri açısından önemlidir.

Yukarıda sıralanan renklerin çevrelerini nasıl etkileyebileceğini okudunuz. Bu etkiler ışığında çocuğunuzun odasını düzenleyebilir, uygun duvar rengini seçebilirsiniz.

Bunun dışında da renklerin yatıştırıcı etkisini kullanmak için aşağıdaki renk egzersizini çocuğunuzla beraber yapabilirsiniz.

Çocuğunuzun önüne A4 büyüklüğünde beyaz bir kâğıt koyun. Pembe, açık mavi, turuncu ve koyu mavi renklerden oluşan renkli kalemleri kâğıdın üzerine koyun.

Çocuğunuzun istediği renkleri kullanarak kâğıt üzerinde resim yapmasını, şekiller çizmesini sağlayın. Çocuğunuzun bu etkinlikten çok keyif aldığını göreceksiniz.

Çocuğunuzun mutsuz ve huzursuz olduğu zamanlarda bu etkinliği yapmak onun sakinleşmesini sağlayabilir.

Yeme problemi yaşayan çocukların iştahlarını arttırmak için kırmızı tabak ve kırmızı örtü kullanılabilirsiniz. Çocuğunuzla beraber masaya renkli tabaklar koyarak ya da yemekleri mümkün olduğunca renklendirerek yemek yeme eylemini daha çekici hale getirebilirsiniz.

Kırmızı, sarı, turuncu gibi parlak renkler çocuğu huzursuz yapabilir ve çocuğun iyi uyumasını engelleyip ağlamalarına neden olabilir. Yumuşak tonlu sarı ve krem renkler, pembe renk çocuklar için rahatlatıcıdır. Pembe ve mavi renkler çocukların odaları için kullanılsa da kremsi sarılar ve yeşiller de her iki cinsiyet için tercih edilebilir.

Uyumakta zorluk çeken çocuğunuz, açık mavi tonların hakim olduğu bir odada daha rahat uykuya dalacaktır.

Çocukların bulundukları ortamları renk psikolojisine göre düzenleyerek onların duygusal ve fiziksel gelişimlerine katkı sağlayabilirsiniz.