MAKALELER TİKTOK NEDİR? ÇOCUKLAR İÇİN NE KADAR GÜVENLİDİR?

TİKTOK NEDİR? ÇOCUKLAR İÇİN NE KADAR GÜVENLİDİR?

Yazar:Editör

2016 yılında Çin’de piyasaya sürülen popüler sosyal medya uygulaması TikTok, 656 milyon rakamına ulaşarak 2021 yılının en çok indirilen uygulaması oldu. Kısa videolarla müzikal ve dans performanslarının yayınlandığı, komik şakaların paylaşıldığı, oyunculuk ve senkronizasyon yeteneklerinin sergilendiği uygulama, her yaştan kullanıcının ilgisini çekiyor.

Kullanıcılar, uygulamanın sunduğu geniş müzik seçeneklerinden ve efektlerden yararlanarak fon müziği üzerine kendi seslerini kaydettikleri 15 saniyelik yaratıcı videolar oluşturuyorlar. İsteyen, bu videoları, düet özelliğini kullanarak başka bir kullanıcınınkiyle de birleştirerek düete dönüştürebiliyor. Oluşturulan videolar kullanıcının isteğine göre farklı sosyal medya platformlarında yayınlanabiliyor ya da mesaj yoluyla paylaşılabiliyor.

Hesap oluşturabilmek için Facebook, Twitter, Apple ID ve Google Hesabı kullanılıyor. Giriş gerçekleştirildikten sonra, videoları bulmak için popüler içerik oluşturucularından, kategorilerden ve hashtag'lerden arama yapılabiliyor. Ayrıca uygulama, "Sizin İçin" sayfasında kullanıcının beğendiği içeriklerden ve etkileşimlerinden yola çıkarak, otomatik olarak kullanıcının karşısına yeni içerikler çıkarıyor.

Kullanıcılar videolarını hazırlarken "Kaydedilmiş" bölümlerinde bulunan videolardan, hashtag'lerden, filtrelerden ve seslerden yararlanıyor. Sesler sayfasında sesleri aratıp keşfedebiliyor ve onları kaydedebiliyor. Daha popüler olmak için videoların altına uygun hastaghler ekleyerek “keşfet”te görülebiliyor. “Kaydedilmiş” bölümüne, sadece kullanıcının profilindeki kişiler erişiyor.

TikTok kullanıcılarının hem tek başlarına hem de birbirleriyle iş birliği yaparak ilgi çekici içerikler oluşturdukları bir “Sway House” bölümü bulunuyor. Bu bölümden esinlenilerek oluşturulmuş bir de Sway Stories oyunu var. Oyunda kullanıcılar, Sway House’da bir partiye sürpriz bir davet alan genç bir içerik oluşturucusunu oynuyorlar. Bu, TikTok'taki kullanıcıların uygulamadan ayrılmadan oynayabilecekleri bir oyun.

TikTok Hangi Yaş İçin Uygun?

TikTok'un yaş sınırı 13. Uygulama, farklı yaşlar için farklı kurallar oluşturmuş. 13 yaşın altındaki kullanıcılar video yayınlayamıyor veya yorum yapamıyor. 13 -15 yaş arası çocuklar için hesaplar gizli, yalnızca arkadaşları videolara yorum yapabiliyor. Diğer kullanıcılar onunla düet yapamıyor. Kullanıcılar ancak 16 yaş ve üzerindeyse profilleri ve ürettikleri içerikler "Sizin için" sayfasında gösterilebiliyor. 16 yaşından küçük kullanıcıların içerikleri "Sizin için" sayfası, “Sesler” sayfası veya herhangi bir hashtag altında görülmüyor. Yalnız 16 yaş ve üstü kullanıcılar canlı yayın yapabiliyor ve yayın sırasında çevrimiçi izleyicilerle sohbet edebiliyor. Ancak bunun için kullanıcıların en az 1.000 takipçisinin olması gerekiyor.

TikTok, çocukları satın almaya teşvik eden ticari bir özelliğe de sahip. 18 yaşından büyük takipçiler, canlı yayın sırasında parayla değiştirilebilecek “sanal hediyeler" gönderebiliyor ve kullanıcı bu hediyelerden para kazanıyor. Kullanıcılar arkadaşlarını uygulamayı indirmeye davet ederek TikTok’tan ödül puanları kazanabiliyor ve ardından bu puanları markalardan alışveriş yapmak amacıyla kupon olarak kullanabiliyorlar.

Çocukların TikTok’ta Karşılaşabilecekleri Riskler Neler?

Uygulama farklı yaşlar için oluşturduğu kuralların yanı sıra, ebeveynlerin kendi hesaplarını çocuklarına bağlamalarına, zaman sınırı belirlemelerine, çocuk hesaplarını kısıtlı moda almalarına ve doğrudan mesajları devre dışı bırakmalarına olanak tanıyan bir ‘Aile Güvenliği’ modu da oluşturmuş. Ancak her şeye rağmen, ebeveynlerin çocuklarının güvenliklerini ve sağlıklarını etkileyebilecek riskli faktörleri bilip, uygulamayı daha güvenli hale getirecek önlemleri almaları faydalı olacaktır.

Süre kısıtlaması olmadığında çocuklarda uygulamaya, dolayısıyla ekrana yönelik bağımlılık durumu söz konusu olabiliyor.
Çocuklar uygulama üzerinden siber zorbalığa maruz kalabilir veya başka kişilere zorbalık davranışlarında bulunabilirler.
Uygulama içinde kullanılan filtreler her ne kadar eğlence amaçlı olsa da kişiyi daha güzel göstermek amacıyla tasarlanıyor. Bu durum, çocuklarda ve gençlerde kusursuz görünme arzusunu besliyor ve özgüvenlerini zedeliyor. Kendilerini yeterince güzel veya kusursuz bulmadıkları için değersiz hissediyorlar.
Sevdikleri fenomenler veya diğer kullanıcılar için paraya dönüşen sanal hediyeler satın almaya yönelebiliyorlar.
Uygulamanın canlı akış özelliği, çocukların yaşlarına uygun olmayan, müstehcen temalar, küfür ve argo kullanımı, kendine zarar verme davranışı, madde kullanımına teşvik, istismar gibi çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyebilecek, riskli öğelerle karşılaşmalarına neden olabiliyor.
Uygulamada her geçen gün, daha fazla beğeni almak ve takipçi kazanmak için birçok akım ortaya çıkıyor. Örneğin, bir akımda telefonun şarj cihazı ile priz arasına madeni para koyup etkisi test ediliyor. Ancak bunu deneyenler yangın ve yaralanma olaylarıyla karşı karşıya kalıyorlar. Bu durum çocukların ve gençlerin sağlığı açısından önemli riskler barındırıyor.

Hangi Önlemleri Alabilirsiniz?

Çocuğunuza, uygulamayı kullanmak için onayınızı alması ve gözleminiz dahilinde kullanması gerektiğini söyleyin ve gerekçelerini açıklayın.
“Dijital Refah” özelliğini etkinleştirerek, uygulamanın kullanım süresini sınırlandırabilirsiniz. Belirlenen süreden daha uzun süre uygulamayı kullanmak isteyen çocukların ebeveynlerinin şifrelerini kullanmaları gerekiyor.
“Kısıtlı Mod” özelliğini kullanarak, çocuğunuzun uygunsuz içeriklere erişimini sınırlandırabilirsiniz. Ama Tiktok bu özelliğin geliştirilmesi için çalışmalarına devam ediyor. Çünkü bu özellik açık olsa da çocuklar, yaşlarına uygun olmayan videolarla karşılaşabiliyorlar. Uygunsuz bir video gördüğü takdirde size bildirmesi konusunda çocuğunuzu uyarın.
“Dijital Lüks” seçeneğiyle hem ekran süresini yönetebilir hem de kısıtlı modu aktif hale getirebilirsiniz.
Çocuğunuzun kullandığı hesabın ayarlarını ve gizliliğini yönetebilmek için “Aile Eşleştirme” özelliğini kullanabilirsiniz. Çocuğunuzun TikTok giriş bilgileri sizde bulunsun.
Hesap özelliğini “Özel” olarak ayarlayabilirsiniz. Bu sayede çocuğunuz tanımadığı kişilerden gelen mesajları engelleyebilir, takip isteklerini reddedebilir ve videoları sadece kendi takipçilerinin görmesini sağlayabilir.
Çocuğunuzu paylaşılması uygun olan veya olmayan içerikler hakkında bilgilendirin. Gizli tutulması gereken bilgiler hakkında çocuğunuzla konuşun.
Siber zorbalık hakkında bilgi verin ve zorbalıkla karşılaştığı takdirde sizi bilgilendirmesini isteyin.
Çocuğunuzun değersizlik, yalnızlık, depresyon, olumsuz beden algısı, özgüven problemi gibi olumsuz duygu ve düşünceler yaşadığını fark ederseniz üzerine konuşun ve gerekiyorsa uzmanlardan psikolojik destek alın.
Çocuğunuzu bilmediği konularla ilgili önerileri uygulamanın tehlikeleri hakkında bilgilendirin ve bu önerileri tek başına uygulamaması için uyarın.
Uygulamanın gizlilik politikasını okuyarak profil bilgilerinizin nasıl toplandığını, kullanıldığını, paylaşıldığını ve bu konudaki seçeneklerinizin neler olduğunu öğrenebilirsiniz. Ancak uygulamaların gizlilik politikalarını ve hizmet koşullarını sıklıkla değiştirdiğini unutmayın.
Çocuklarınızı sanal hediyeleri sizden habersiz satın almamaları konusunda uyarın.
Çocuklarınıza videolarını oluştururken internette yayınlanan hiçbir şeyin gerçekten kaybolmadığını ve paylaşımlarını bu gerçeği göz önünde bulundurarak hazırlaması gerektiğini anlatın. Şu an komik veya eğlenceli gibi görünen içeriklerin ilerleyen zamanlarda hayatının farklı evrelerinde tekrar karşısına çıkarak kendisini rahatsız edebileceğini hatırlatın.
Çocuğunuzu şarkılarda yer alabilecek küfür ve cinsel öğeler hakkında bilgilendirin. Bu çerçevede videoları nasıl seçebileceği konusunda rehberlik edin.