MAKALELER TATİLDE ARTAN EKRAN KULLANIMINI OKULU DESTEKLEYECEK BİR KULLANIMA NASIL DÖNÜŞTÜREBİLİRİZ?

TATİLDE ARTAN EKRAN KULLANIMINI OKULU DESTEKLEYECEK BİR KULLANIMA NASIL DÖNÜŞTÜREBİLİRİZ?

Yazar:Editör

Yaz tatilinde çocuklar dinlenmek ve eğlenmek için çokça zamana sahip oldular. Bazı çocuklar kitap okuyarak, arkadaşlarıyla oyun oynayarak, aileleriyle aktivitelere katılarak ve günlük belirli bir süre ekranda vakit geçirerek bu süreci verimli değerlendirdiler. Fakat, bir arkadaş grubuna dahil olamayan, ebeveynleriyle kaliteli vakit geçiremeyen veya doğa, sanat, spor gibi çeşitli etkinliklere katılım imkânı bulamayan çocuklar daha çok dijital ortamlarda zaman geçirdiler.

Günümüzde çocukların sosyalleşebilecekleri alanlar giderek azaldığı için, bu ihtiyaçlarını teknoloji aracılığıyla karşılamaya çalışıyorlar. Bunu istatistiklerdeki rakamlardan da görebiliyoruz. 2021 yılı yaz ayı istatistik verilerine bakıldığında, çocukların en çok Youtube’da, ardından da Whatsapp ve Tik Tok gibi uygulamalarda vakit geçiriyor; Minecraft, Brawl Stars, Roblox gibi grup halinde oynayabildikleri dijital oyunları tercih ediyorlar. TÜİK’in bu yaz dönemi için açıkladığı verilere göre de, Whatsapp ilk sırada yer alırken, onu Youtube ve Instagram takip ediyor.

Çocuklar için doğal ortamlarda sosyalleşme imkanları oluşturulamadığı takdirde ekransız zaman geçirmekte zorlanıyor ve ekrana daha fazla bağlanıyorlar. Bu nedenle teknolojiyi tamamen yasaklamak da, sınırsızca kullanmalarına izin vermek de doğru olmayacaktır. Önemli olan çocuklarının ekranda maruz kaldıkları içeriğin ne olduğunu ve onunla ne kadar vakit geçirdiklerini bilmek. Çünkü dijital ortamda çocuklar yaşlarına uygun olmayan şiddet, korku ve cinsellik barındıran içeriklerle karşılaşabiliyor ve bu izlediklerinden olumsuz etkilenebiliyorlar. Teknolojinin bu gibi riskli tarafları olsa da, birçok faydası da bulunuyor. Çocuklar teknoloji sayesinde ilgilerini çeken konularda yeni şeyler öğrenebiliyor, sevdikleriyle iletişim kurabiliyor, internetten dersleri için araştırma yapabiliyor veya çeşitli becerilerini geliştirebiliyorlar. Dolayısıyla önemli olan, çocukların dijital dünyayı kendileri için yararlı olacak şekilde ve sürede kullanma alışkanlığı edinebilmeleri.

Yaz döneminde daha esnek yaşam koşullarına ve uzun ekran kullanım sürelerine alışan çocukların okula uyum süreçleri biraz zor olabilir. Sabah erken kalkmakta, ödevler için bir düzen oluşturmakta ve yazın alıştıkları ekran süresini azaltmakta zorluklar yaşayabilirler. Bu zorlukları aşarak, günlük daha planlı bir sisteme geçebilmeleri için onlara şu konularda destek verebilirsiniz:

Çocuğunuzun Duygularını Anlamaya Çalışın

Her yaş grubundaki çocuğun okula alışma süreci birbirinden farklı olabilir. Özellikle okula yeni başlayan çocuklar büyük yaş gruplarına göre uyum sağlamakta biraz zorlanabilirler. Her çocuğun kendine özel olduğunu ve uyum sürecinin de buna göre değişebileceğini göz önünde bulundurarak, diğer çocuklarla kıyaslama yapmamak gerektiğini unutmamak gerekiyor.

Bu süreci kolaylaştırmak için çocuğunuza okula başlamakla ilgili neler hissettiğini ve hangi konularda endişelendiğini sorabilir, duygularını anlamaya çalışabilirsiniz. Varsa kendi okul fotoğraflarınızı gösterebilir ve okula ilk başladığınızda nasıl hissettiğinizi anlatabilirsiniz. Okula başlamak konusunu bir sohbete dönüştürerek, bu sürecin normal olduğuna vurgu yapabilirsiniz.

Büyük yaş grupları için de, her ne kadar okul bildiği bir yer olsa da, tatildeki konforundan vazgeçerek planlı bir rutine dönmek onlar için de zor gelebilir. Zorlandıkları noktaları gözlemleyerek bu konularda ona destek verebilir, ihtiyaç duyduğu rutine geçmesi için biraz zaman tanıyabilirsiniz.

Günlük Plan Oluşturun

Çocuğunuzla birlikte günlük bir plan hazırlayabilirsiniz. Bu plana ödevlerini yapmak, ders çalışmak, kitap okumak, odasını toplamak, varsa evcil hayvanıyla ilgilenmek gibi günlük sorumluluklarının yanı sıra oyun oynamak, film izlemek, parka gitmek, sportif etkinliklere katılmak gibi keyif aldığı aktivitelere de yer vermeniz onun kişisel, sosyal ve fiziksel gelişimini desteklemek açısından önemli olacaktır.

Uyku Saatini Planlayın

Çocuğunuzun uyku saatini, okul saatine uygun olacak şekilde düzenleyin. Yatak odasında televizyon bulundurmamaya özen gösterin. Yapılan araştırmalara göre, yatak odasında bir ekranın bulunması, çocukların izledikleri filmlerden ya da oynadıkları oyunlardan kopmalarını güçleştiriyor ve ebeveynler için daha az kontrol imkânı sunuyor. Bu da çocukların okuma, uyuma veya diğer aktivitelere daha az zaman ayırmalarına neden oluyor. Bunun sonucunda çocukların okul başarıları düşebiliyor, obezite gibi yeme bozuklukları görülebiliyor, uyku düzeninde bozulmalar yaşanabiliyor ya da teknoloji bağımlılığı artabiliyor.

Teknolojik Cihazları Kapatın

Yemek yerken, ders çalışırken veya ödev yaparken çocuğunuzun televizyon, bilgisayar veya cep telefonu ile ilişkisi kesilmiş olmalı. Aksi takdirde çocuğunuzun derse, yemeğe veya yaptığı herhangi bir işe odaklanması zorlaşacaktır. Çalıştığı dersten yeterince verim alamayacak, ne kadar yemek yediğini fark edemeyecek ya da aile içi iletişimi azalacaktır.

Ekran Süresi Belirleyin

Yaz tatili boyunca çocuğunuzun ekran kullanımı arttıysa, okullar açıldığı zaman birden ekran kullanımını yasaklamayın. Bunun yerine ekranı, süresini azaltarak kullanmasına izin verin. Çocuğunuzla ekran süresi belirlerken yaşını dikkate alın. 3-5 yaş grubundaki çocukların kavramları tanıma, eşleştirme, sayı sayma ya da hafızayı geliştirme gibi bilişsel gelişimlerini desteklemek amacıyla ekran kullanmalarına izin verilebilir. Eğitim dışı ekran süresi için hafta içi günde toplam 1 saati, hafta sonunda ise sürenin günde üç saati aşmaması gerekir. 6 ve sonrası yaşlar için ekran kullanımı sadece eğitim ve eğlence amaçlı olmayıp sosyalleşmeyi de sağladığı için, ekran süresini çocuğunuzla birlikte belirleyebilirsiniz. Ekran süresiyle ilgili kararlı bir tutum sergilemeniz önemli. Aşmak konusunda ısrar ettiği takdirde, çocuğunuza anlayabileceği bir şekilde beynin işlevlerini ve fazla ekran kullanımının bu işlevleri nasıl etkilediğini anlatabiliriz. Bunun için çocuğunuzun gelişimine uygun, beyin ve sinir sistemini anlatan kitaplardan faydalanabilirsiniz.

Ekran süresiyle ilgili detaylı bilgi almak için web sitemizdeki makalelerimizi inceleyebilirsiniz:

https://www.cocukicinicerik.com/makaleler/genel-1/cocugunuzun-ekran-suresi-ne-olmali

https://www.cocukicinicerik.com/makaleler/genel-1/ekran-suresini-cocuklara-nasil-ogretebiliriz

İlgilendiği İçerikleri Takip Edin

Çocuğunuzun dijital dünyada ne izlediğini, hangi oyunları oynadığını ve bunlarla ne kadar vakit geçirdiğini takip edin. Bunun için, telefon veya tabletlerde bulunan “Ekran Süresi” bölümünden günlük veya haftalık ortalama ekran kullanım süresinin ne olduğunu ve en fazla vakit geçirdiği uygulamaların hangileri olduğunu öğrenebilirsiniz.

İçerikleri Birlikte Belirleyin

Çocuğunuzun ilgisine ve yaşına uygun içerikler seçmesine yardımcı olun. Yeni bir içerik belirlerken onunla ilgili araştırmalar yapın ve varsa incelemeleri okuyun. Çocuğunuzun yaşına uygun farklı kategorilerdeki içerikler hakkında bilgi almak için web sitemize göz atabilirsiniz.

Dijital İçeriklerle Öğrenmeyi Destekleyin

Çocuğunuzun eğlenerek öğrenmesi için, çocukların öğrenme stillerine, zekâ alanlarına ve becerilerine göre hazırlanmış; yeni bilgi edinmelerine, derslerinde öğrendiklerini pekiştirmelerine yardımcı olacak, raporlarla gelişimlerini takip edebileceğiniz içeriklerden yararlanabilirsiniz. Böylece çoğunuz ekran süresini daha verimli geçirebilir.

Rol Model Olun

Çocuğunuza dijital dünyayı kontrollü kullanmayı öğretirken, onlara bu konuda örnek olmalısınız. Çocuklardan beklenen pek çok davranışın sizler tarafından da gösterilip gösterilmediğine dikkat edin. Gerekiyorsa, siz de kendi ekran kullanım sürenize sınır koymalısınız. Dijital dünyayı bilinçli kullanmak için araştırma yapabilir ve öğrendiklerinizi yaşına uygun bir şekilde çocuğunuza aktarabilirsiniz. Unutmayın ki çocuklar, daha çok taklit yoluyla öğrendikleri için, onlar üzerinde söylediklerinizden çok yaptıklarınız etkili olacaktır.

Ailece Zaman Geçirin

Kutu oyunu oynamak, kitap okumak, bisiklete binmek, uçurtma uçurmak, top oynamak, yürüyüş yapmak, arkadaş veya akraba ziyaretlerine gitmek, piknik, müze gibi gezi etkinlikleri düzenlemek, tiyatro ve konsere gitmek gibi ailece kaliteli vakit geçirebileceğiniz çeşitli aktiviteler yapabilirsiniz. Çocuğunuzla geçirdiğiniz bu zamanlar, aile ilişkilerinizin güçlenmesine ve çocuğunuzu daha iyi anlamanıza katkı sağlayacaktır.