ANNE BABANIN ÇOCUK YETİŞTİRME REHBERİ

Altlha Solter tarafından kaleme alınan bu kitap 2006 yılında “Rasing Drug-Free Kids: 100 Tips for Parents” adıyla yayınlanmış, Kuzey Yayınları tarafından 2018 yılında Türkçeye çevrilmiş ve basılmıştır. Kitaplarında “bilinçli ebeveynlik” kavramıyla anne babalara çeşitli konularda öneriler sunan Solter’ın bu kitabı, çocuklarda ileride oluşabilecek davranış bozukluklularını ve bağımlılıkları önlemeye yardımcı olacak yüz taktikten oluşmaktadır. Bu taktikler, bağımlı veya bağımlılığa yatkın insanların çocukluk dönemleri üzerine yapılan akademik çalışmalardan yola çıkarak oluşturulmuş ve Solter’ın benimsediği bilinçli ebeveynlik, bağlanma teorisi ve cezasız disiplin yaklaşımlarıyla harmanlanmıştır. Kitabın temel kaygısı ceza ve otoriter yaklaşımlara başvurmadan çocukları bağımlılıklara karşı dirençli yetiştirmeye yönelik detaylı öneriler sunmaktır.

    Kitap altı bölümden oluşmaktadır, ilk bölümde her yaştan çocuğu kapsayan temel bilgiler verilmiştir. Sonraki bölümler, 0-25 arasındaki gelişimsel evrelere göre ayrılmıştır ve belirli yaş aralıklarına özel taktikleri içermektedir. Bölüm içerikleri o yaş aralıklarında ortaya çıkan duygusal ihtiyaçları, sorunları ve çatışmaları temel alarak oluşturulmuştur.  Ebeveynler için yazılan kitapların çoğunluğu çocukluk veya ergenlik dönemine değinir, 18-25 yaş aralığının ayrı bir bölüm olarak kitapta bulunması üniversite çağındaki çocuklarına karşı, özellikle bağımlılıklar konusunda sergileyecekleri tutumlarda kararsızlık yaşayan ebeveynler için kısa ve aydınlatıcı bir rehberlik sunmaktadır. Kitabın sonunda bağımlılığın bilimsel olarak kısa bir açıklamasının ve ebeveynler için kitap önerilerinin bulunduğu ek iki bölüm mevcuttur. 

Günümüzde çocukları uyuşturucu, alkol, sigara gibi bağımlılık yapan maddelerden uzak yetiştirme kaygısının yanında teknolojik araçlara artan bağlılık da ebeveynlerin kontrol etmekte zorlandıkları bir alandır. Her türlü bağımlılığın beyinde oluşturduğu mekanizma aynıdır, bu sebeple kitabın İngilizce başlığı her ne kadar “uyuşturucudan uzak çocuklar” olarak belirlenmiş olsa da, yazarın da kitapta belirttiği gibi, bu kitap çocuğunuzda  her türlü bağımlılığa karşı bir koruma kalkanı oluşturacak taktikler içermektedir. Kitabın temel görüşü bu kalkanın ceza içeren, otoriter ve baskıcı ebeveynlik stilleriyle kurulamayacağı ve bu tarz yaklaşımların  ileriki yaşlarda çocukların ebeveynlerden kopuk, başkaldırma ihtiyacı duyan bu sebeplerle de bağımlılığa yatkın yetişkinlere dönüşmeye daha yatkın olduğu yönündedir. Bu yaklaşımların yerine disiplin için ev içinde demokratik yöntemleri savunan, çocukların acı veren duyguları ifade edebileceği güvenli bir ev ortamı sağlayan, ebeveynin iyi bir rol model olmasının önemini vurgulayan prensipleri temel alır. 

Kitabın maddeler halinde öneriler sunması, kafa karıştırıcı detaylardan uzak olması ve hap bilgiler şeklinde birçok detaya değinmesi okunmasını, anlaşılmasını ve uygulanmasını kolaylaştırmaktadır. Yazarın anlayışlı anlatımı çocuğunuzu yetiştirirken kendi ebeveynlerinizin yaklaşımlarından kalan izlerle, öfke nöbetlerinizle, varsa kendi bağımlılıklarınızla ve kişisel zorluklarınızla nasıl baş edeceğinize dair detayları de bu kitapta bulmanızı sağlamaktadır. 

Son olarak kitabın ABD’de yaşayan ve oradaki ebeveyn ve çocukların karşılaştıkları problemleri üzerinden öneriler sunan bir yazar tarafından yazılmış olması sebebiyle kitap içerisindeki bazı öneriler buradaki eğitim sistemi ve toplumsal yaşamla örtüşmeyen detaylar içerebilmektedir. Fakat kitabın ana teması ve içeriği evrensel olarak her ebeveyni ilgilendiren bir konuya ve doğumdan itibaren zorluk yaşanılabilecek birçok detaya değinmekte ve ebeveynlere yol göstermektedir.

Kaynakça

• 1-Solter, A. (2018). Anne Babanın Çocuk Yetiştirme Rehberi (1. Bs.). Istanbul, Turkey: Kuzey Yayınları.