“Çocuğumu nasıl disipline ederim?” sorusu çoğu ebeveynin zihnini çokça karıştıran bir
konudur. “Disiplini sağlarken tutumum nasıl olmalı? Disiplinin azı çoğu olur mu? Dozunu nasıl
ayarlamalıyım?” gibi daha birçok soru ve endişeyi de içinde barındırıyor. Bu sorulara cevap
verebilmek için öncelikle disiplin kavramını doğru tanımlamak, “disiplin nedir, ne değildir?”
konusuna netlik kazandırmak faydalı olacaktır.
Disiplin, katı kurallar çerçevesinde talimatlar vermek ve çocukların da bunları şartsız olarak
kabul edip uyması demek değildir. Disiplin kelimesi, genelde olumsuz ve sert çağrışımlar
oluştursa da içinde bolca şefkatin, güvenin ve bağlılığın yer aldığı geniş bir kavramdır.
Disiplin; kurallarla sınırların belirli olduğu ve içinde sevginin yer aldığı güvenli bir alanda
öğrenmek ve var olabilmektir.
Çocuğunuz için sağlıklı disiplin oluştururken, onunla kurduğunuz ilişkinin temelinde yer
alması gereken bazı hususlar vardır:

Samimi Bir Bağ Kurmak

Çocuğunuzun, koyacağınız kurallara bağlı kalabilmesini etkileyen en önemli faktördür.
Anlayışa dayanan, samimi ve ihtiyaçlara cevap veren bir ilişki olmadan, sevmeden ve
sevilmeden karşınızdaki kişinin sizin söylediklerinize uymasını beklemek gerçekçi
olmayacaktır.

Güvende Olduğunu Hissettirmek

Çocukta güven hissinin oluşması için öfkelendiğinde, ağladığında, zor bir gün veya dönem
geçirdiğinde ona eşlik etmek, onu dinlemek, onu olduğu gibi her haliyle kabul etmek ve
duygularını düzenlemesine yardımcı olmak çok kıymetlidir. Bu şekilde çocuğunuza “Yalnız
değilsin ve benim yanımda güvendesin” mesajını verirsiniz.

Aidiyet Hissi Geliştirmek

Çocuğun kurallara ve sınırlara uyum sağlayabilmesi için gerekli bir diğer unsur ise, aidiyet
hissidir. Bu his, çocuğa verilen sorumluluklar, aile üyeleri tarafından fikrinin alınması ve
ailede ona açılan alan ile şekillenir.

Sınırlar ve Kurallar Koymak

Disiplin sağlama süreci, çocuğun ihtiyaçlarını gözeten kurallar koymayı gerektirmektedir.
Sınırlar ve kurallar, çocukta güven hissinin oluşumunu destekler. Çocuğun zihnindeki ve
hayatındaki belirsizlikleri tanımlı hale getirerek, tereddütlerinin ortadan kalkmasını sağlar. Bir
karmaşa oluşmasını engelleyerek onu korur. Bu sayede çocuk, “Senin için belirsizlikleri
tanımlayıp bunları düzenleyen ve planlayan bir ailen var. Endişe etmene gerek yok. Sınırlar
içinde güvendesin” mesajını alır. Kendini güvende hisseden çocuk uyumlu davranışlar
gösterir, üreten bir birey olur.

Net ve Tutarlı Davranmak

Her ailenin sınırlar ve kurallar konusunda tutumu kendi ihtiyacına göre değişkenlik gösterir,
katı veya esnek olabilir. Önemli olan, bunların çocuğa net olarak belirtilmesi ve tutarlı
olunmasıdır. Aile içindeki sınırlar ve kurallarla ilgili çocuğunuzun görüşünü almanız ve
kuralları birlikte değerlendirmeniz önemlidir.
Disiplinin bu hususlara dikkat edilerek oluşturulması; çocuğun kendisini yeterli ve değerli
hissetmesi, olumlu benlik algısı oluşturması ve sağlıklı davranışlar geliştirmesi için önemlidir.
Olması gereken, çocuğa temelsiz ve sınırsız bir özgüven aşılamak değil; eylemleri ve çabası
üzerinden aldığı yorumlarla dünyaya katkıda bulunabileceğine inanması, becerilerini fark
etmesi, güçlü ve güçsüz yönlerini görebiliyor olmasıdır. Kendine saygı duyan ve yeterliliğini
fark eden çocuğun, aile tarafından cesaretlendirilmesi ise kıymetli bir tamamlayıcı
yaklaşımdır.
Bu hususlara dikkat edilerek gerekli koşullar sağlandığında, sağlıklı bir disiplin ortamı
oluşacak, istenen ve beklenen davranışlar kendiliğinden gelişecektir.