KİTAP SEÇERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?

Kitap seçimi çocuğun okuma alışkanlığı kazanmasında en önemli adımdır. İyi seçilmiş bir kitap, çocuklarımızı iyi bir okur yapabileceği gibi, kötü seçilmiş bir kitap da çocuklarımızı okuma zevkinden tamamen uzaklaştırabilir. Yazımızın başındaki anonim sözün de söylemek istediği gibi, her kitap iyi değildir. Bu yazıda ortaokul çağındaki öğrencilerin kitap seçimi için on tavsiye sıralayacağız:

1- Kitap seçiminde ilk adım, çocuğun ilgi alanını belirleyebilmek veya sahip olduğu ilgi alanına hakim olmaktır. İlgi alanını bilmediğimiz bir çocuk için kitap seçmek hem zor hem de riskli olabilir. Çocuğun ilgi alanlarını keşfetmek başka bir yazının konusu olduğu gibi; gözlem, test gibi birçok yöntem uygulanarak, çocuğun ilgi alanları belirlenebilir. Bu noktada çocuğun ilgi alanına hitap edecek kitapların bulunması, çocuğu kitaba teşvik edecek en önemli araçtır.

2- Kitap mutlaka pedagojik ölçütlere uygun olmalıdır. Bu ölçütlerden birkaçı; kitap şiddet öğeleri içermemeli, cinsellikle ilgili kavramlar barındırmamalı, tek yanlı bakış açısından uzak olmalı, didaktik tarzda açıktan öğüt vermemelidir.3- Çocukların bu dönemde hayal gücü çok gelişkindir. Masal, efsane, macera veya gezi yazısı gibi kitaplar çocuk için keyifli olabilir.

4- Çocuğun farklı türlerde kitap okuması, onun entelektüel birikimi açısından önemlidir. Dolayısıyla eğer kitap, öğrencinin yaşı ve seviyesine uygun ise ve pedagojik açıdan sıkıntılı değilse, kitap seçimi mümkünse çocuğa yaptırılmalıdır.5- İlk ve ortaokul kitapları için konu seçimi kadar, kitabın resimlenmesi önemlidir. Bu bir şart olmasa da eğer resimlendirilmiş bir kitap edinilecekse çocuğun ilgisini çekebilecek, hayal gücünü geliştirebilecek şekilde resimlendirilmiş olmalıdır.

6- Kitaptaki iyi ve kötü karakterlerin dağılımı uygun olmalıdır. İyi bir kitap sadece iyi veya sadece kötü karakter içermez. Çocuk, okuduğunda iyi ile kötüyü ayırt edebilmeli ve bu konuda kendisi özgür düşüncesiyle bir sonuca ulaşabilmelidir.

7- Ortaokul dönemi çocukları okuduklarından keyif almayı çok önemserler. Bu anlamda kitap mesaj kaygısından uzak olmalıdır. Ancak çocuğun düşünmediği şeyleri de düşündürmeli, bilgi dağarcığına yeni bir şeyler katmalıdır. Örneğin bir tarih kitabını açıp okumak istemeyen çocuk, bu konuları bir macera romanında zevkle okuyabilir.

8- Kitabın dilinin iyi bir Türkçe ile yazılması gerekir. Eğer kitap çeviri ise iyi bir çeviri seçilmelidir. Aksi halde okumanın en önemli faydalarından biri olan dil gelişimi ve ifade edici dil becerisi için kitap etkisiz kalacaktır.

9- Kitap uzun tasvirler içermemeli; anlatım sade ve anlaşılır olmalıdır. Ayrıca yabancı sözcük kullanımından kaçınmış kitaplar tercih edilmelidir.

10- Kitabın dış görünüş olarak da ilgi çekici olması gerekir. Kitap kapağının ve cildinin dayanıklı olması önemlidir. Ayrıca yazı puntosu da bu yaş grubuna uygun olmalıdır.