Sosyal medyaya ne kadar hâkim olduğunuzu düşündünüz mü? Siz çocuklarınıza Facebook’un görünmeyen yüzündeki tehlikelerden bahsederken, onlar çoktan Snapchat’i veya Instagram’ı terk etti bile. Peki bu kadar hızlı bir değişime nasıl ayak uydurabilirsiniz?
Çocuklarınızın tehlikelerden korunmalarını sağlamak için, uygulamaları yasaklamak tam olarak bir çözüm değil. Çünkü çocukların görünmeyen tehlikenin farkında olmasını sağlamak için, yasaklamak değil anlatmak daha etkili bir yöntemdir. Çocuklara sosyal medyayı güvenli, sorumlu ve saygılı bir şekilde kullanmalarını anlatmak bunun en öncelikli yoludur. Fakat ilkesel anlatımların yanı sıra, bazı teknik detaylara da hâkim olmak işleri kolaylaştırabilir. Teknik detaylar deyince, aklınıza anlaşılması güç yüzlerce algoritma veya kod gelmesin. Temel işleyiş hakkında fikir sahibi olmanız yeterli olabilir. Çünkü bu uygulamaların arka planındaki temel işleyişi genellikle aynıdır. İşte bu işleyiş hakkında bilmeniz gereken ipuçları.
Yaşa uygun olmayan içerik
Çocuklar bir sosyal medya uygulamasına ihtiyaç duymadan da birbirlerine uygunsuz mesaj gönderebilir. Bu başlı başına bir sorun ama daha büyük bir sorun, uygulamanın çocuğunuzun yaşına uygun olmamasıdır. Yani çocuğunuzun uygunsuz içeriğe rastlamak için, özellikle bu içerikleri üreten kullanıcıları takip etmesine gerek kalmayabilir.
Ne yapmalısınız: Çocuğunuzun kimlere soru sorduğunu ve ona neler gönderildiğini takip etmeniz hayati önem taşıyor. Uygulamayı bir süre kendiniz kullanın ve ortalama bir akışta nelerle karşılaşılabildiğini deneyimleyin. Sohbet gruplarını, beğendiği sayfaları, ilgi alanlarını ve yazışmalarını gözden geçirmeniz, muhtemel birçok sorunun önüne geçecektir. Uygulamanın ne tür içeriklere izin verdiğini ve kullanıcıların uygunsuz içerikleri bildirip bildiremeyeceğini görmek için içerik politikasını kontrol edin.
Varsayılan ayarlar
Birçok uygulama, kullanıcıların herkese açık veya özel bir profile sahip olmasına izin verir. Ancak bazı uygulamalar varsayılan olarak herkese açıktır. Yani çocuğunuzun adı, fotoğrafı ve paylaştıkları herkes tarafından görülebilir.
Ne yapmalısınız: Uygulamayı ilk indirdiğinizde, varsayılan ayarları kontrol edin ve gerekli gizliliği sağlayın. Uygulama aynı zamanda tarayıcıda da kullanılıyorsa, orayı da kontrol etmeyi unutmayın. Çocuğunuza da kişisel bilgilerinin kötü niyetli kişiler tarafından kullanılabileceğini ve bu konuda dikkatli olması gerektiğini hatırlatın.
Konum izleme ve paylaşma
Eğer bir uygulamanın konumunuzu izlemesine ve işlemesine izin vermişseniz, nereye giderseniz gidin, o uygulama tarafından takip ediliyorsunuz demektir. Çocuğunuz profilinde sadece yaşadığı şehri konum olarak bildirse bile, eğer gönderilerinde konum ayarlarını herkese açık yapmışsa, bu hangi gönderinin nereden paylaşıldığının herkesçe bilinmesi anlamına gelir. Bu da çocuğunuzun güvenliği konusunda kötü senaryolara davetiye çıkaracaktır.
Ne yapmalısınız: Telefondaki ve uygulamadaki konum ayarlarını kapatın. Daha önce paylaşılan gönderilerin konum içerip içermediğini kontrol edin ve içeriyorsa gönderileri silin.
Canlı yayınlar
Çocuklar canlı yayın uygulamalarını veya uygulamaların canlı yayın özelliğini mahrem alanlarında kullanabilir -örneğin yatak odalarında- ve yayını kimlerin izlediğini bilmeden, yanlışlıkla kişisel bilgilerini paylaşabilirler. Çocukların, canlı yayın sırasında, daha sonra pişmanlık duyacakları görüntülerin diğer kullanıcılar tarafından kaydedilebileceğini unutmayın.
Ne yapmalısınız: Çocuğunuza niçin kendi videosunu paylaşmak istediğini sorun. Onunla, neleri paylaşıp paylaşamayacağı hakkında konuşun. Canlı yayın gibi riskli uygulama veya özellikleri kullanmak yerine, kısa filmler yapabilecekleri, yaratıcılıklarını geliştirebilecekleri, ilgi alanına göre kanal oluşturabilecekleri video paylaşımının olumlu ve yapıcı yanlarından bahsedin. Yaşanmış olumsuz olayları örnekleyin ve çocuğunuza kişisel bilgilerini korumak konusunda ikna edici haberler gösterin.
Reklamlar ve uygulama içi satın almalar
Ücretsiz uygulamalar yayın hayatına devam edebilmek için reklam alırlar veya uygulama içi satın almaları kullanıcılara sunabilirler. Uygulamalar her platformda, kullanıcılara kaliteli reklamlar sunmaz veya reklamlara kalite filtresi uygulamaz. Aynı şekilde uygulama içi satın alma yöntemleri de güvenli olmayabilir.
Ne yapmalısınız: Uygulamada nelerin bulunup bulunmadığını öğrenin ve satın alma işlemleriyle ilgili sınırlar belirleyin. Uygulamanın çocuğunuza gösterdiği reklamları bir süre takip edin. Çocuğunuzla dijital reklamlar üzerine sohbet edin ve online bir uygulama içi satın alma robotuyla karşılaştıklarında neler yapabileceği hakkında konuşun.
“Silinen” hikâyeler gerçekten siliniyor mu?
Dijital dünyada paylaşılan hiçbir şey, reklamlar tam aksini iddia etse bile, gerçekten silinmez. Bir hikâyenin bir süre sonra kendiliğinden silineceğini bilmek, kullanıcılara bir rahatlık sağlayabilir. Bu rahatlık da paylaşılan içeriği daha özel hâle getirebilir.
Ne yapmalısınız: Çocuklarınıza, gönderdikleri hiçbir şeyin gerçekten geçici olmadığını ve başkalarının o içerikleri kolayca kaydedebileceğini ve paylaşabileceğini anlatın.
Kötüye kullanım bildirimi
Çoğu uygulamanın, uygulama içi ihlalleri ve uygulamanın kullanım şartlarını bildiren bir denetim sistemi vardır. Bu denetimin düzeyi uygulamadan uygulamaya farklılık gösterebilir. Bazı uygulamaların denetim filtresi daha keskinken bazıları daha belirsiz olabilir. Örneğin: Bazı uygulamalar yayını veya akışı izleyebilir, otomatik filtreler kullanabilir veya bildirim üzerine harekete geçebilir.
Ne yapmalısınız: Uygulamada nelere izin verildiğine bakın. Hizmet şartlarını dikkatlice okuyun ve çocuğunuzun da okumasını sağlayın. Kötüye kullanımı bildirme ve gerektiğinde diğer kullanıcıları engelleme seçenekleri hakkında fikir sahibi olun, çocuğunuza da gerektiğinde bunları kullanabileceğini belirtin.