Settlers of Catan- Catan Yerleşimcileri

Oyun Hakkında

Settlers of Catan ya da kısaca Catan, bir strateji ve ticaret oyunudur. Aile üyeleriyle oynanabildiği gibi, rekabetçi bir turnuvaya davet eden dinamikleriyle geniş bir oyuncu kitlesine de hitap etmektedir. Kurulum süresi, öğrenme zorluğu ve oyun süresi açısından orta seviyeye giriş niteliğindedir.

Ebeveyne Notlar

Her oyun, dizilim sebebiyle farklı bir harita üzerinde oynanmaktadır. Oyuncular altıgen arazi parçalarını ve kıyı parçalarını rastgele şekilde yerleştirirler. Ardından ilk arazi parçasının yerleştirildiği köşeden başlayarak saat yönünün tersinde rakam pullarını sıralarlar. Rakam pulları, üzerinde bulundukları arazi parçalarının zardaki karşılıklarını belirtir.

Oyuncular zar atarak ilk başlayacak oyuncuya karar verir. En yüksek zar atan, birinci oyuncu olarak bir köy ve bir yol figürünü, seçtiği bir altıgenin köşesine bitişik olarak yerleştirir. Diğer oyuncular da saat yönünün tersine kendi figürlerini yerleştirirler. Tüm oyuncular ilk figürlerini yerleştirdikten sonra bu sefer saat yönünde olmak üzere ikinci köy ve yol figürleri yerleştirilir. Böylece oyundaki yerleşimde adalet gözetilerek şansın etkisi azaltılır.

İlk oyuncu zar atar; zarların toplamı belirli bir altıgeni işaret eder. Örneğin 8, üzerinde 8 rakam pulu olan altıgenleri işaret eder. 8 yazan altıgenin kenarlarında köyü olan her oyuncu altıgenin türünden bir kaynak kazanmış olur. Oyunun amacı bu kaynakları kullanarak yeni yapılar inşa edip 10 puana ulaşmaktır. Köyler bir, şehirler iki puan değerindedir. Ayrıca en uzun yol ve en güçlü ordu gibi özel durumlar da puan kazandırmaktadır. Oyuncular yerleşimci rolünü üstlenerek kaynak ticareti yapar. Elindeki kaynaklarıyla da arazi parçalarını inşa etmeye ve geliştirmeye çalışırlar. Yerleşimleri geliştikçe oyuncular puanla ödüllendirilir. 10 puana ilk erişen oyuncu, oyunu kazanır. 

Oyunda odun, tuğla, buğday, demir ve yün olmak üzere beş kaynak tipi bulunmaktadır. Hedefe hızlıca ulaşmak için oyuncular hem kendi erişimlerinde olan kaynaklarını kullanmalı hem de diğer oyuncuların ihtiyaçlarını dikkatlice analiz edip ticaret yaparak eksiklerini tamamlamalıdırlar. Ticaretten doğacak olan kar-zarar ilişkisini anlamak için iş birliği ve yorumlama becerisi kritik öneme sahiptir. Bir oyuncuyla ticaret yapmak sizin için karlı olacak mıdır yoksa hırsızı (ya da şövalye kartını) kullanarak kaynaklarını ellerinden almak ve üretimlerini durdurmak sizin için daha karlı bir alternatif midir? Bu tarz ikilemler ve kararlar oyunun her turunda heyecanın sürmesine ve dengelerin değişmesine sebep olmaktadır.

Oyun, bu olumlu konuların yanında az da olsa kolonizasyon ve işgal temalarını da işlemektedir. Yeni dünyanın keşfini anımsatan kurgusuyla, insanların uzak diyarlardan gelip hammaddesi bol bir adayı ele geçirmelerini esas almaktadır. 

Oyun, karar alma ve risk hesaplama gibi becerileri geliştirmesinin yanında müzakereyi ön planda tutuyor. Hassas ve ustalıkla tasarlanmış yapısı, hiçbir oyuncuyu oyun dışına itmeye imkân tanımıyor. Kaynaklar dağınık olarak bulunduğu ve tekel altına alınması zor olduğu için oyuncuları yalnızlaştırmak ya da tamamen şansla ezici bir zafer elde etmek mümkün değil. Ticaret ve pazarlığın gerekliliği oyuncuları sürekli iletişim ve işbirliği arayışı içinde tutuyor. Bu yönüyle oyun son ana kadar heyecanını korurken şans faktörünü de azaltmış oluyor. Buna ek olarak konuşma ve uzlaşmanın bazı zamanlarda zorbalıktan daha etkili olabileceğini de göstermiş oluyor. Başka bir oyuncudan kaynak çalmak çekici olsa da, dostça ilişkilerinin sonlanması, alınacak bir adet kaynak kartından çok daha fazlasına mal olabiliyor.    

ÇİÇEK Öneriyor

Çocuğunuzla, oyun sonrasında doğa-insan ilişkisi, insanların çevreyi kullanımı ve ilk insan yerleşimlerinin tarihi hakkında konuşabilirsiniz. Catan adasındaki yerleşimcilerin temel kaynaklardan başlayarak ticaret ve inşaat ile karmaşık yapılar ortaya çıkartmaları, belli yaşın üstündeki çocuklarınızla toplumsal düzen ve yapılar hakkında konuşmanıza fırsat verebilir. Adadaki maddelerin işlenmesi ve koyun, buğday, taş gibi kaynakların tüketim ürünlerine dönüşmesi üzerinden de, daha küçük yaşlardaki çocuklarınıza kullandıkları kıyafetler ve yemeklerin doğal döngüsü hakkında bilgi verebilirsiniz.

Ayrıca oyun oynarken ne hissettiğini, ona en kolay ve en zor gelen şeyin ne olduğunu, oyuna dair en çok neyi sevdiğini sorabilirsiniz. Vereceği cevaplar, çocuğunuzun ilgi duyduğu konular, yatkınlıkları ve karakterine dair çokça ipucu sağlayacaktır.