Mangala - Tarihi Zeka ve Strateji Oyunu

Oyun Hakkında

Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan Mangala, kökenleri binlerce yıl öncesine dayanan ve farklı Türk toplumları tarafından günümüze kadar oynana gelen geleneksel bir strateji oyunudur. Türklerdeki orijinal adı “Köçürme" olan bu oyunun, farklı kültürlere “Mangala, Mankala ya da Mancala” olarak geçen çeşitli versiyonları var. Oyun, 2007 yılında aslı korunarak ‘Mangala Türk Zekâ ve Strateji Oyunu’ adıyla modernize edildi.

Mangala, iki kişi arasında 5 set olarak oynanır. Amaç hem kendi hem de rakibinin bölgesinden olabildiğince çok taşı toplayıp hazinede biriktirmek. Oyun tahtası üzerinde 12 adet küçük ve 2 adet büyük çukur bulunur. Her oyuncu, kendi önündeki 6 küçük çukur ile sağındaki büyük çukuru alır. 48 adet oyun taşı, her bir çukura 4’er adet olacak şekilde dağıtılır. Oyuncular kurallar çerçevesinde taşları sağdaki büyük çukura, yani hazineye doğru taşıyarak burada biriktirmeye çalışırlar. Set sonunda en çok taşı toplayan oyuncu o seti kazanır.

Kura sonucunda oyuna başlama hakkı kazanan oyuncu, önündeki çukurlarından birini seçip 4 adet taşı alır. Bir adet taşı aldığı çukura bırakarak sağa doğru her bir çukura birer adet taş koyar. Oyuncunun elindeki son taş hazinesine denk gelirse, tekrar oynama hakkına sahip olur. Hazineye ulaştığında elinde daha fazla taş kalırsa, rakibinin bölgesindeki çukurlara da taş bırakmaya devam eder. Son taş, rakibinin çukurundaki taşların sayısını çift yaparsa (2, 4, 6, 8 gibi) bu çukurdaki taşların tümünü alarak kendi hazinesine koyar. Son taş, kendi bölgesinde yer alan boş bir çukura denk gelirse ve karşısındaki çukurda da rakibine ait taş varsa hem kendi hem de rakibinin çukurundaki taşları alıp hazinesine koyar. Kendi bölgesindeki taşları bitiren oyuncu, rakibinin çukurlarındaki taşları da toplayarak hazinesine koyar. İki oyuncunun da hazinelerinde biriktirdikleri taşlar sayılır. Hazinesinde daha fazla taş toplayan oyuncu seti kazanır. 5 set sonunda en fazla seti alan oyuncu galip olur.

Ebeveyne Notlar

Mangala; dikkat, strateji ve planlama gerektiren bir oyun. Hangi çukuru seçerek taşları taşımaya başlayacağına karar vermek için oyuncunun, zihninde kuralları değerlendirmesi ve en kazançlı hamleyi tercih etmesi gerekiyor. Sonraki hamleler için rakibinin hareketlerini tahmin etmek de oldukça önemli. Oyun sırasında sürekli toplama ve çıkarma işlemi yapılıyor. Oyun bu yönleriyle plan yapma, strateji geliştirme ve matematiksel düşünme becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir. Oyuncunun, rakibinin hamlesini tahmin etmesi, hamlelerini buna göre üretmesi ve sonraki hamlelerini önceden hesaplaması da dikkat, akıl yürütme ve problem çözme becerilerinin gelişimine katkı sağlayabilir.

Oyunun birçok kuralı olduğu ve bolca strateji ve planlama gerektirdiği için, oyunu kavrayıncaya kadar çocuğunuza rehberlik etmeniz faydalı olabilir. Yine oyun taşları küçük olduğu ve çocuklar tarafından yutulma riski içerdiği için oyunu oynamadan önce çocukları bu konuda uyarmak faydalı olabilir.

ÇİÇEK Öneriyor

Mangala pratik yaptıkça öğrenilen ve keyif alınan bir oyun. Oynarken çocuğunuzun zorlandığını fark ederseniz, ihtiyaç duyduğu zamanlarda ona ipuçları verebilirsiniz. Daha iyi oynayabilmesi ve stratejilerin nasıl geliştirildiğini kavrayabilmesi için birlikte oyun videoları da izleyebilirsiniz.

Oyun çocuğunuzun ilgisini çekerse, onu ülkemizde düzenlenen çeşitli Mangala turnuvalarına katılmaya yönlendirebilir ya da evinizde kendi turnuvalarınızı düzenleyebilirsiniz.

Birlikte Mangala oyununun tarihini araştırarak, genel kültür gelişimini destekleyebilirsiniz.