Okul öncesi yaş grubundaki çocukların duygu ve düşüncelerini konuşarak ifade etmelerini desteklemek ve iletişim kurma becerilerinin gelişimlerini güçlendirmek amacıyla uzmanlar tarafından tasarlanan bir soru-cevap oyunu.
Künye
“Az Lakırtı Bol İletişim” serisinin bir parçası olan bu oyun, okul öncesi yaş grubu çocukların duygusal ifade yeteneklerini ve iletişim becerilerini geliştirmeye yardımcı olmak amacıyla tasarlanmış, terapi için de değerlendirilebilecek bir iletişim oyunu. Bir yetişkinin (ebeveyn, öğretmen, terapist) koordinasyonunda bir ya da daha fazla oyuncuyla oynayabiliyor. 116 ve 145 kart içeren iki farklı versiyonu var. Bu iki seçenek arasında soru sayısı dışında herhangi bir farklılık bulunmuyor. Kartlarda “Temiz olmak için ne yaparız?”, “Ailece yapmak istediğin bir şey söyle”, “Hiç rüya gördün mü?”, “Bugün seni üzen ne oldu?” gibi çocukların duygu, düşünce, istek ve ihtiyaçlarını dile getirmelerini teşvik eden sorular yer alıyor.
Oyunun kartları, soruların yazılı olduğu taraf altta kalacak şekilde ters çevrilerek ortaya yerleştirilir. Oyun okul öncesi yaş grubundaki çocukları hedeflediği için bir yetişkinin koordinasyonunda oynanır. Oyuna kimin başlayacağı belirlendikten sonra, oyuncu ilk kartı çeker. Koordinasyonu üstlenen yetişkin soruyu okur. Oyuncu cevabını verir ve diğer oyuncular da söylenenleri dikkatle dinler. Amaç çocuğun o konuyla ilgili duygularını, düşüncelerini öğrenmek ve iletişim kurmak olduğu için yetişkin ek sorularla iletişimi sürdürür. Bunun için kartın üzerinde “Ebeveynlere Notlar” başlığı altında farklı soru ve sohbet önerileri yer alıyor. Örneğin, “Vücudumuza kim dokunabilir? Kim dokunamaz?" sorusu için “Kendi istemediği sürece anne, baba bile zorla dokunamaz kısmını lütfen netleştirin. Bedeni koruması ile ilgili konuşun. Zaman zaman bu kartı tekrarlayın” önerisi veriliyor. Zaman zaman çocukların cevaplamakta güçlük çekeceği veya cevap veremeyeceği sorular da olabileceği için bu konuda destek verebilecek öneriler de sunuluyor.
Oyunun sona ermesi için tüm kartların cevaplanarak bitirilmesi gerekmiyor. Oyunda kazanan ya da kaybeden de olmuyor.
Okul öncesi dönemde, bazı çocuklar kelime dağarcıklarının henüz gelişmemiş olması, duygusal farkındalık eksikliği, utangaçlık, endişe, diğerlerinin tepkilerinden korkma, iletişim becerilerinin yeterince gelişmemiş olması ve özgüven eksikliği gibi çeşitli nedenlerle duygu ve düşüncelerini ifade etmekte zorluk çekebilirler. Bu da iletişim problemleri yaşamalarına, diğerleriyle sağlıklı bağlar kuramamalarına, anlaşılmadıklarını düşünmelerine ve özgüvenlerinin olumsuz etkilenmesine sebep olabilir. Oyun, içerdiği sorularla çocukları duygularını ve düşüncelerini ifade etmeye yönlendirerek iletişim ve ifade becerilerini güçlendirmeyi hedefliyor, dolayısıyla ebeveynler, öğretmenler ve çocuk terapistleri tarafından bu amaçla kullanılabilir.
Oyun yoluyla çocuklar öz bakım, hayvanlar, nezaket kuralları, çeşitli aktiviteler, diğerlerine sınır koyma, rüyalar, ilişkiler gibi çeşitli konularda düşünmeye, duygu ve düşüncelerini ifade etmeye teşvik ediliyor. Çocuklar kartlardaki sorular aracılığıyla çeşitli konu ve durumlarla ilgili hem kendi hem de başkalarının duygu ve düşüncelerini fark edebilir, bu sayede öz farkındalıkları güçlenebilir. Bu da öz güvenlerini artırır. Başkalarının duygu ve düşünceleri hakkında düşünmek empati becerilerini de geliştirir. Soruların çocukları düşünmeye ve farklı durumları değerlendirmeye teşvik etmesi problem çözme yeteneklerinin gelişimine de destek verebilir.
Oyunu koordine eden yetişkin de oyun sırasında çocuğun iç dünyası hakkında fikir sahibi olup ihtiyaçlarını giderme fırsatı bulabilir, bilgi ve beceri eksikliği yaşadığı alanları destekleyebilir. Oyun sırasında çocukla geçirilen zaman aradaki duygusal bağın güçlenmesine de katkı sağlar.
Sorulara cevap verdikçe kendini ifade etmek ve sohbet etmek çocukları keyifli hissettirebilir. Ancak, kartların üzerinde sadece metinlerin olması ve görsellere yer verilmemesi yaşı küçük olan çocuklar için daha az ilgi çekici ve sıkıcı görünebilir.
Oyunu birlikte oynayarak ailece sohbet edebilir ve aile bireyleri arasındaki iletişimi güçlendirebilirsiniz. Çocuğunuzun kendi duygu ve düşüncelerini rahatlıkla ifade etmesi için onu sabırla beklemeli, düşünmesi için zaman tanımalı ve cevaplarını yargılamadan dikkatle dinlemelisiniz.
Çocuğunuzun kendini ifade etme ve dinleme becerilerini geliştirmek için onu teşvik edebilir ve cevapları için çocuğunuza olumlu geri bildirimlerde bulunarak öz güveninin artmasına katkı sağlayabilirsiniz.
Çocuğunuzun cevapları üzerinden onun duygu, düşünce, istek ve ihtiyaçlarını anlayabilir ve gerekirse ihtiyaçlarına çözümler üretebilirsiniz. Oyundaki sorulardan esinlenerek günlük yaşamanızda da çocuğunuzla farklı konularda sohbet ederek, onu duygu ve düşüncelerini ifade etmesi için teşvik edebilirsiniz.
Oyun kartları ince olduğu için kolaylıkla kıvrılıp, koparılabilir. Çocuğunuzu yaşına bağlı olarak kartları ısırmaması ve yutmaması konusunda dikkatli olması için uyarabilirsiniz.
Çocuğunuz 6 yaş ve üzeriyse, Az Lakırtı Bol İletişim serisinin 6 yaş üzeri için olanını ya da eğlenceli ve felsefi kavramları içeren soruların bulunduğu “Az Lakırtı Bol Felsefe" oyununu edinebilirsiniz. Oyunun 13 yaş üzeri çocuklar için versiyonu da mevcut.