Sem Okulu Sevmiyor

Kitap Hakkında

Kitap, okulu sevmeyen Sem’in, öğretmeni tarafından değer gördüğünü hissetmesi ve ilgisini çekecek konuların işlenmesiyle okuldaki motivasyonun artmasını konu edinen, arkadaşı Lea’nın da yeni bir şey öğrenmenin ödül kazanmaktan daha güzel olduğunu fark ettiği bir hikâye sunuyor.

Sem, okulda ders dinlemek yerine hep oyuncak örümcekleriyle oynamayı ve arkadaşı Lea ile bahçede eğlenmeyi tercih eder. Bir gün yine sınıfta dersi dinlemeyip oyuncak örümcekleriyle oynarken sıra arkadaşının korkması üzerine öğretmeni oyuncaklarını elinden alıp, Sem’e bu durumdan hiç memnun olmadığını söyler. Sem buna çok bozulur. O günden sonra ne teneffüslerde Lea’yla oynamak ne de okula gitmek ister; eğitim yılını zorlanarak tamamlar. Tatilde eski neşesine kavuşur ve bahçelerindeki ağaç evde Lea’yla birlikte istediği kadar oyun oynar. Ancak, zaman geçer ve okullar yine açılır.

İlk gün yeni öğretmenleri Edit Hanım’la tanışırlar. Edit öğretmen öğrencilerden bir karton üzerine adlarını yazıp süslemelerini ister. Lea’nın en önem verdiği şey, kazandığı ödüller ve karnesindeki yıldızlar olduğu için öğretmenine bunun sonunda bir ödül olup olmayacağını sorar. Olmayacağını öğrenince kartona adını yazıp bırakır, süslemekle uğraşmaz. Sem ise adını yazıp, etrafına kuş ve hayvan resimleri çizer.

Teneffüste iki arkadaş oyun oynarken bir karınca kolonisiyle karşılaşırlar. Karıncalar, onların yanına gelen Edit öğretmenin de ilgisini çeker. Sınıfa gidince öğretmenleri öğrencilerine o gün öğleden sonra, hep birlikte Lea ve Sem’in bulduğu karınca kolonisini gözlemlemeye gideceklerini söyler. Ardından sınıfa bir karınca yuvası yapmayı teklif eder ve bunun için karıncalar hakkında bilgi toplamalarını ister.

Bütün öğrenciler aileleriyle birlikte karıncalar hakkında bilgi toplarlarken Lea hiç çaba göstermez, çünkü sonunda bir ödül yoktur. Böcekleri çok seven Sem ise, ödevlerini bir an önce bitirmek için sabırsızlanır ve ertesi gün öğretmenine böceklerin gözlemlenip incelendiği böcek barınağına gitmeyi teklif eder. Fikri çok beğenen Edit Hanım, böcek barınağına bir gezi düzenler. Barınaktan dönünce Sem, Lea’dan bir karınca yuvası planı çizmek için kendisine yardım etmesini ister. Birlikte öğrendikleri bilgileri içeren bir plan hazırlarlar ve bir yuva yaparlar. Sıra, ürettiklerini göstermek için aileleri okula davet etmeye gelir.

Lea, anne ve babasına karınca yuvasının planını gösterir. Onlar da kızlarına kendisiyle ne kadar gurur duyduklarını söylerler. Lea da kendisiyle gurur duyar, üstelik bu duygunun ödülden çok daha güzel olduğunu fark eder. Sem ise karınca yuvasının işlevini anlatır. Sem’in anne ve babası da onu tebrik edip şefkatle sarılırlar. Oğullarının okulu yeniden sevdiğini görmek onları çok mutlu eder. Bu ortak çalışma sayesinde, Sem okulun hiç de fena bir yer olmadığını, Lea da yeni bir şey öğrenmenin yıldız kazanmaktan daha keyifli olduğunu keşfeder. 

Ebeveyne Notlar

Kitap, çocukların günlük hayatta yaşadıkları farklı duygu ve durumlara odaklanan “Gerçek Hayattan Hikâyeler” dizisinin on iki kitabından biri. Farklı yazarların; kaygı, öfke, aşırı hassasiyet, konuşma bozukluğu, akran zorbalığı, zihinsel yetersizlik vb. gibi duygu ve durumlara odaklanarak, yaşadıkları sorunlarla baş etmeleri konusunda çocuklara yardımcı olabilecek öyküleri kaleme aldığı dizinin bu kitabında okul motivasyonuna odaklanılmış.

Öyküde Sem ve Lea’nın okula karşı değişkenlik gösteren motivasyonlarının sebepleri ve olayların etkisiyle yaşadıkları değişim yaratıcı bir hikayeyle ele alınmış. Edit Öğretmen, bir önceki öğretmeninden farklı olarak Sem’in davranışlarını eleştirmiyor. Davranışlarını gözlemleyerek neye ilgisi olduğunu ve nelerin ona cazip gelebileceğini anlamaya çalışıyor. Onun bu empatik ve destekleyici yaklaşımı Sem’in okula yönelik motivasyonunu artırıyor. Barınak yapma görevinin sonunda bir ödülün olmaması başlangıçta Lea’nın motivasyonunu düşürse de, yeni bir şeyler öğrenmesi ve bunun yıldız ya da ödül kazanmaktan daha keyifli olduğunu fark etmesiyle onun da motivasyonu yükseliyor.

Öğrencilerin kendilerine ve çevrelerine yönelik algıları ve çevrelerindeki yetişkinler ile yaşıtları tarafından ne şekilde değerlendirildikleri okul motivasyonlarını doğrudan etkiliyor. Bu hikâye bize, çocukların okul motivasyonlarının durağan bir süreç olmadığını, aksine birçok etkene bağlı olduğunu ve öğretmenlerin tutumlarının öğrencilerin okula yönelik motivasyonları üzerinde ne denli etkili olduğunu gösteriyor. Öte yandan çocukları motive etmek için onlara ödül vermenin, onları yapılacak işe değil ödüle motive ettiğinin de altı çizilerek, ödül-ceza yönteminin çocukların gelişimi açısından çok da doğru bir yöntem olmadığına vurgu yapılıyor.

Kitabın yazarı eğitim psikoloğu Sophie Martel, öykünün hemen arkasına, ebeveynler ve eğitimciler için okul motivasyonunu, onu etkileyen faktörleri ve sonuçlarını anlattığı bir bölüm eklemiş. Oldukça faydalı bilgilerin yer aldığı bu bölümde de, öyküdeki gibi sade ve anlaşılır bil dil kullanmış.

‘Sem Okulu Sevmiyor’, çocukların değişken olan duygularını anlatmak ve görsellerle yansıtmak açısından oldukça başarılı. Çizimleri ve bilgilendirici bölümleriyle, sadece çocukların değil yetişkinlerin de yeni şeyler öğrenebileceği etkileyici bir kitap.

ÇİÇEK Öneriyor

Çocuğunuza, kitaptan yola çıkarak “Sem okulu neden sevmiyor olabilir?” ve “Onun sonradan okulu sevmesini sağlayan şeyler neler?” sorularını sorarak, okul motivasyonunu etkileyen faktörleri keşfetmesine yardımcı olabilirsiniz.

Okulu ve öğretmeni hakkında ne düşündüğünü sorarak, çocuğunuzun okula yönelik motivasyonu hakkında fikir edinebilirsiniz. Motivasyonunun düşük olduğunu fark ederseniz, ona “Okulda ne farklı olsa okulu seversin?” diye sorarak motivasyonunu nelerin artırabileceği hakkında bilgi edinebilirsiniz.

“Sonunda ödül olmamasına rağmen, Lea karınca yuvası yapma görevinden neden keyif aldı?”, “Lea gibi sen de ödül almaktan hoşlanıyor musun?”, “Sonunda bir ödül olmadığında yapmak istemediğin şeyler oluyor mu?” gibi sorular sorarak, önemli olanın ödül kazanmak değil, yapılan işten keyif almak olduğunun altını çizen bir sohbet gerçekleştirebilirsiniz.