Çöp Dedektifleri

Kitap Hakkında

Sidney ile Simon isimli ikiz fareler, okul gezisi kapsamında gittikleri bir akvaryumda, bir denizkaplumbağasıyla karşılaşırlar. Okyanusa atılan plastik çöpleri yediği için hastalanan ve akvaryumda tedavi gören bu kaplumbağa, Sidney’i çok etkiler. Gelişigüzel atılan çöplerin kanalizasyonlara, nehirlere ve okyanuslara kadar ulaşabileceğini herkese anlatması gerektiğine karar verir ve Simon ile “Çöp Dedektifliği” adını verdikleri bir hareketi başlatırlar.

İkizler, arkadaşları Fiyakalı’nın da yardımıyla, evlerinin ve okullarının çöp alışkanlıkları hakkında veriler toplar, grafikler çizer ve hesaplar yaparak ne kadar çöp çıkarıldığını belirlerler. Araştırmalarının sonucunda, aslında ortaya çıkan sorunlarda herkesin biraz payının olduğunu anlarlar. Yaratıcı Çözümler Atölyesi’nde ailelerinin, mahallelerinin ve okullarının çöp üretimini azaltabilecekleri ve geri dönüşümle atılanları daha iyi değerlendirebilecekleri bir çözüm bulmaya çalışırlar.

Bilim, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematiğin bir arada kullanıldığı STEAM yaklaşımından yararlanarak plastiğin doğada neden çözünmediğini ve atomlarla bakterilerin ilişkisini araştırırlar. Çevre bilincine vurgu yapmak ve yaygınlaştırmak için Barış Manço’nun ‘Arkadaşım Eşek’ şarkısının müziği için bir beste yazarlar. Bu besteyi atık malzemeler kullanarak yaptıkları müzik aletleriyle seslendirir ve ünlü bir radyo programında bu şarkıyı söyleme imkânı bulurlar. Yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini kullanarak zamanla tüm mahalle halkına geri dönüşüm ve çevre bilincini kazandırmayı başarırlar.

Ebeveyne Notlar

İkiz olan Peter ve Paul adındaki Reynolds kardeşlerin yazdıkları ve resimlerini çizdikleri “Çöp Dedektifleri” adlı kitap, çocukları bilim, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematiğin bir arada bulunduğu STEAM (Science-Technology-Engineering-Art-Math) adındaki proje tabanlı öğretim yaklaşımı ile tanıştırmayı amaçlıyor. Bu yaklaşım, farklı alanlara ait bilimsel bilgileri bir arada kullanarak, çocukları yaratıcılıklarını ve problem çözme becerilerini gerçek hayatta kullanmaya teşvik ediyor.

Kitap, çevre bilincini ve geri dönüşüme dair farkındalığı ön plana çıkarıyor. Hayatın, yaratıcılığımızı her an kullanabileceğimiz fırsatlarla dolu olduğuna vurgu yapıyor. Çocukları eğlenceli yollarla çevrelerindeki sorunlarla ilgilenmeye, onlarla ilgili gözlemler yapmaya, bu sorunlar için daha önce hangi çözümler üretildiğini araştırmaya ve kendilerinin de nasıl çözümler üretebilecekleri üzerinde düşünmeye teşvik ediyor.

Kitap sade dili, basit olay örgüsü, renkli çizimleri, neşeli şarkıları ve evde uygulanabilir deneyleriyle fen, doğa ve sanat gibi alanlardaki bilgileri anlaşılır ve eğlenceli şekilde aktarıyor. 2016 yılında Green Earth Onur Ödülü’nü alan kitapta, bilimsel kavramların açıklandığı bir de sözlük yer alıyor.

Ayrıca, evrensel bir dil olan müziği kültürler arasında bir köprü olarak kullanan Barış Manço’nun ‘Arkadaşım Eşek’ adlı şarkısının, kitapta, yine dünya üzerindeki tüm insanların ortak hareket etmesini gerektiren çevre bilincinin yaygınlaştırılması amacıyla seçilmesi de oldukça anlamlı.

Kitap, Reynolds kardeşlerin çevre bilincine dair kendi yaşamlarındaki uygulamalarını anlattıkları bir mektupla son buluyor.

ÇİÇEK Öneriyor

Çocuğunuzla, evinizde plastik tüketimini azaltmaya ve geri dönüşümü artırmaya yönelik çözümler üretmeye çalışabilirsiniz. Örneğin bir hafta boyunca kullandığınız plastik ürünlerin listesini oluşturabilir ve bu ürünlere alternatif kullanabileceğiniz malzemeleri araştırabilirsiniz.

Kitapta, geri dönüşüm malzemeleriyle çevre dostu müzik aletleri ve denizkaplumbağası heykeli yapıyorlar. Siz de çocuğunuzla geri dönüşüm malzemelerinden çevre dostu oyuncaklar ya da dekoratif ürünler yapabilirsiniz.

Sidney ve Simon’un kumaş, kâğıt ve plastik parçaları toprağa gömüp çürümelerini takip ettikleri deneyi siz de yapabilir ve sonucu birlikte gözlemleyebilirsiniz. Çocuğunuzun çevre kirliliğiyle ilgili dikkatini çeken durumları not alabileceği bir merak defteri oluşturabilirsiniz.

Çevreyi korumayı amaçlayan sivil toplum kuruluşlarını araştırabilir, çocuğunuzun bu kuruluşlardan birine üye olarak katkı sağlamasını teşvik edebilirisiniz.