Oyuncuların, seçtiği renkteki bilyeleri oyun alanına belirli kurallar çerçevesinde birer birer yerleştirirken, kendi renginde yan yana dizilmiş bilyelerden en geniş alanı oluşturmaya çalıştıkları, çok boyutlu stratejik düşünmeyi gerektiren eğlenceli bir oyun.
Künye
"Kulami", Türkiye Akıl ve Zekâ Oyunları Turnuvası kapsamında oynanan iki kişilik bir strateji oyunudur. Oyunda amaç, oyuncunun kendi rengindeki bilyeleri oyun alanına belirli kurallar çerçevesinde sırayla birer birer yerleştirirken bilyelerin yan yana dizildiği en geniş alanı oluşturabilmek.
Kimin hangi renk bilyeyle oynayacağı kura ile belirlenir. Oyuna her zaman siyah bilyeyle oynayan oyuncu başlar. Farklı boyutlarda, kare veya dikdörtgen şeklindeki 17 adet ahşap oyun levhası, birbirlerine bitişik olacak şekilde dizilerek istenildiği gibi bir oyun alanı oluşturulur.
Oyuncular, oyun alanının üzerindeki boş haznelere bilyelerini sırayla birer birer yerleştirirler. Oyuncular bilyelerini yerleştirirken şu kurallara uymalıdırlar: İlk bilye, oyun alanı üzerinde herhangi bir yere yerleştirilebilir. Diğer oyuncu bilyesini, rakibin bilyesine yatay ya da dikey konumda olan bir hazneye yerleştirmelidir. Rakibin bir önceki elde bilyesini yerleştirdiği levha üzerine yerleştiremez. Ancak bir sonraki elden itibaren yerleştirebilir. En son oynanan bilyeyi belirtmek için o bilyenin üzerine işaret pulu konulur, her yeni yerleştirme işleminde işaret pulu o bilyeye aktarılır. Bu sayede oyunun takibi kolaylaşır.
Tüm bilyeler oyun alanına yerleştirildiğinde veya bir sonraki oyuncunun yatay veya dikey olarak bilye yerleştireceği bir hazne kalmadığında oyun sona erer ve puan hesaplaması yapılır. Puan hesaplaması yapılırken, eşit sayıda siyah ve kırmızı bilyelerin olduğu levhalar ile üzerinde hiç bilyenin olmadığı levhalar dikkate alınmaz. Her oyuncu, kendi bilyesinin sayıca üstün olduğu levhaları alır. Her ahşap levha, üstünde kaç adet bilye olduğuna bakılmaksızın, levhadaki hazne sayısı kadar puan kazandırır. Örneğin, oyuncunun 5 hazneli bir levha üzerinde 3 adet bilyesi varsa, bilye sayısına bakılmaksızın hazne sayısı dikkate alınarak 5 puan kazanır.
Oyun zorlaştırılmak ve daha keyifli hale getirilmek istenirse, bu puanlama sistemine iki farklı puanlama sistemi daha dahil edilir. Sıra Bonusu; 5 ve 5'ten fazla aynı renkte bilye yatay, dikey veya çapraz olarak birbirini takip edecek şekilde yerleştirildiyse sıra bonusu kazanılır. Örneğin, 7 bilyesini çapraz ya da yatay şekilde yan yana dizebilen oyuncu, 7 puan kazanır. En Büyük Alan Bonusu; oyuncular, kendi renk bilyelerinin yatay ve dikey olarak yan yana dizildiği en geniş alanı tespit ederler ve bilye sayılarının toplamı kadar puan kazanırlar. Çapraz olarak yerleştirilen bilyeler sayılmaz. Oyunun sonunda bu üç farklı puanlama türünde kazanılan sayılar alt alta yazılarak toplanır. En yüksek puanı olan oyuncu oyunu kazanır.
Oyuna başlamadan önce kuralları gözden geçirip, bir deneme turu oynayabilirsiniz. Bu esnada, çocuğunuza oyunda onun için faydalı olabilecek örnek strateji ve hamleleri göstererek oyuna ısınmasına yardımcı olabilirsiniz.
Oyun sırasında, “Hamleni yaparken ne düşündün? Belki birlikte daha iyi bir strateji bulabiliriz" benzeri soru ve konuşmalarla, planlama ve strateji geliştirme becerilerini destekleyebilirsiniz.
Çocuğunuz oyun oynarken sıra beklemek konusunda sabırsızlık gösterirse, sabırsız davrandığı takdirde arkadaşlarının üzülebileceğine ve kavga çıkabileceğine, sabır göstermenin hem kendisinin hem de başkalarının mutlu olmasına ve iyi ilişkiler kurmasına yardımcı olacağına vurgu yapabilirsiniz.
Çocuğunuz oyun sırasında kuralları dikkate almadan oynamak isterse, oyun oynarken herkesin keyif alabilmesi ve kimsenin haksızlığa uğrayıp üzülmemesi için kurallara uymak gerektiğini anlatabilirsiniz.
Oyun sırasında çocuğunuz kaybettiği için üzülür ya da tartışırsa, “Anlıyorum, kaybetmek bazen üzücü olabiliyor. Ben de bazen kaybettiğimde üzülüyorum. Böyle zamanlarda ne hissettiğini açıkça ifade etmek rahatlamaya yardımcı olur. Ne hissettiğini bana anlatmak ister misin?" diyerek onu duygularını ifade etmesi için teşvik edebilirsiniz. Yanı sıra, önemli olanın kazanmak değil eğlenmek olduğunu, kaybederek tecrübe kazanacağını ve bu sayede oyunu daha iyi öğrenerek kazanma şansını artırabileceğini söyleyebilirsiniz.